Akut İshal
Akut İshal, Mide ve bağırsakların iltihabi durumudur. Akut ishalde, ishalin yanı sıra bulantı, ateş, kusma ve karın ağrısı da. Hastalık genelde 10 günden kısa bir sürede düzelir. Akut ishal genellikle bir virus ya da bakteri tarafından oluşturulur. Virüs, bakteri ya da parazitlerin oluşturduğu akut gastroenteritler olarak da adlandırılır. İshal, günde üç ya da daha fazla yumuşak veya su gibi dışkı yapmaktır.
Bebeklerde normal günlük büyük idrar sayısından iki kat daha fazla veya daha sulu dışkılama ishal olarak tanımlanır. Akut ishal 14 günden daha kısa süren ishaldir. Çocuklarda daha sık olmak üzere her yaşta görülür. Normal bağırsak hareketlerinin bozulması, mide asit dengesinin bozulması, bazı antibiyotiklerin kullanılması sonucu bağırsaklarda normal olarak bulunan ve hastalık oluşturmayan bakterilerin yerine hastalığa neden olacak bakterilerin yerleşmesi, olumsuz çevre koşulları, bağışıklık sisteminin baskılanmış olması, hijyenik olmaya dikkat edilmemesi gastroenteriti kolaylaştıran faktörlerdendir.
Akut İshal Neden Olur?
Akut ishalin en sık nedeni rotavirus, enterik adenovirus, kalisivirus ve astroviruslar, virüsleridir. Rotavirus hem gelişmiş ülkelerde hem de gelişmekte olan ülkelerde çocukluk çağında görülen akut ishallerin en sık sebebidir. Giardia lamblia ve Entamoeba histolytica parazitleri de gastroenterit oluştururlar. Gastroenterit, etkeni içeren dışkı ile bulaşmış olan yiyecekler ya da içeceklerin alınması ile veya mikropla temas etmiş kirli ellerin ağızla temas etmesi ile gelişir.
Akut İshal Belirti ve Bulgular Nelerdir?
Tüm gastroenteritlerde ishal görülür. Viral gastroenteritlerdeki ishalde dışkıda kana rastlanmaz. Bazı bakteriler kanlı, mukuslu bir ishale sebep olurken, bazıları kansız, su gibi dışkıya yol açar. Enfeksiyon aslında ince bağırsakta geliştiğinden dışkı miktarı bol ve suludur. Bulantı, karın ağrısı, kusma ve ateş sık olarak gelişir. Bunlara ek olarak bazen bağırsakta gaz toplanması, halsizlik, baş ağrısı da eşlik eder. Bebekler, küçük çocuklar, yaşlılar, önceden ciddi bir hastalığı olan kişilerde gastroenterit daha ağır geçer. Gastroenteritin en önemli ve en korkulan sorunu vücuttan su kaybıdır. İshal ve kusma sonucu meydana gelen su kaybı vücudun tuz ve mineral dengesini de bozabilir. Hafif dehidratasyon geliştiğini gösteren belirti hastanın susadığındandır. Vücutta su kaybı arttıkça susamışlığın yanı sıra ağız kuruluğu, uykusuzluk hali, gözyaşında azalma ya da gözyaşının gelmeyişi, nabızda hızlanma, göz kürelerinde çökme, el ve ayaklarda soğukluk, derin veya hızlı solumak, idrar miktarında azalma olabilir. Ağır dehidratasyonda ek olarak dalgınlık, kan basıncında düşme, hiç idrar çıkarmama görülebilir.
Kanlı ishalde, uzun süreli ishali olan hastalarda ve ishal salgının olduğu durumda ishal etkeninin bilinmesi gerekir. Etkenin bilinmek istenmesinin nedeni antibiyotik tedavisinin gerekli olup olmadığına karar verilmesi içindir. Dışkının mikroskop ile incelenmesinde kan ve iltihap hücrelerinin görülmesi neden olan etkenin bakteri ya da parazit olabileceğini düşündürür. Düşünülen etkene göre kültür ve parazit incelemesi istenir.
Akut İshal Tedavisi Nasıl Yapılır?
Çoğu kendiliğinden düzelir. Hastalık başlar başlamaz kişiye daha fazla su ve uygun sıvı gıdalar verilmeli, anne sütü alan bebeklerde ishal esnasında anne sütüne devam edilmeli ve bebek daha sık emzirilmeli, anne sütü almayan bebeklerde ise aldıkları süt ya da mamalara devam edilmelidir. Çocuk susuzluk bulguları bakımından izlenmelidir. İshal, kusma, ateş özellikle bebeklerde ve küçük çocuklarda birkaç saat içerisinde vücutta aşırı sıvı kaybına yol açabilir. Etkenden bağımsız olarak ishal tedavisinin temel koşulu hastanın su ve elektrolit dengesinin korunarak beslenmesinin sürdürülmesidir.
El yıkamak hastalığa neden olan mikropların bulaşmasını önleyen en önemli yöntemdir.
21.01.2024 08:51:15
Akut İshal ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
