Akut hepatit hangi yollarla bulaşır, ne gibi riskler vardır?

Akut hepatit, karaciğerin iltihaplanmasına neden olan ve genellikle ani başlangıçlı seyreden bir hastalıktır. Başlıca hepatit virüsleri (A, B, C, D ve E) farklı yollarla bulaşır:

• Hepatit A ve E: Kirli su veya gıdalarla (fekal-oral yol) bulaşır. Kötü hijyen koşulları, temiz olmayan su kaynakları veya iyi yıkanmamış sebze/meyveler risk oluşturur.
• Hepatit B, C ve D: Kan yoluyla (kan nakli, steril olmayan tıbbi malzemeler, enjeksiyonlar), cinsel temasla veya anneden bebeğe geçişle bulaşır. Hepatit D yalnızca Hepatit B virüsü taşıyanlarda görülür.

Akut hepatit enfeksiyonları, hafif belirtilerle atlatılabileceği gibi ciddi sonuçlara da yol açabilir:

• Karaciğer yetmezliği: Nadiren görülse de, özellikle akut hepatit B veya E'de hızlı ilerleyen karaciğer hasarı oluşabilir.
• Kronikleşme: Hepatit B ve C vakalarının bir kısmı kronik hepatite dönüşerek uzun vadede siroz veya karaciğer kanseri riskini artırır.
• Fulminan hepatit: Ani ve şiddetli karaciğer iltihabıyla karakterize, hayatı tehdit eden bir durumdur.
• Ekstrahepatik belirtiler: Eklem ağrıları, deri döküntüleri veya böbrek sorunları gibi karaciğer dışı etkiler görülebilir.
• Toplum sağlığı riski: Özellikle hepatit A ve E salgınları, hijyen eksikliği olan topluluklarda hızla yayılabilir.

Korunma yöntemleri arasında aşılanma (hepatit A ve B için), hijyen kurallarına uyma, güvenli cinsel ilişki ve kan ürünlerinin kontrollü kullanımı yer alır. Erken teşhis ve uygun tedavi, risklerin azaltılmasında kritik öneme sahiptir.