Akut apandisit, apendiks lümeninin obstrüksiyonu sonucu gelişen bir enfeksiyondur. Bu durumun en yaygın nedeni fekalitlerdir. Daha az yaygın nedenler arasında lenfoid doku hiperplazisi, tümörler, baryumlu kolon grafisi sonucu oluşan katılaşmış baryum, sebze ve meyve çekirdekleri ile intestinal parazitler bulunur. Lümenin tıkanması, lümen içi sıvının birikmesine ve apendiksin distansiyonuna yol açar. Lenfatik ve venöz drenajın yetersiz kalması sonucu, apendiks duvarına bakteri invazyonu meydana gelir ve arteriyel dolaşım bozulur. Bu durum perforasyon ve periton boşluğuna püy bulaşması ile sonuçlanabilir.

Akut apandisit, tüm insanların yaklaşık %7'sinde apendektomi gerektirir. En sık olarak 20-40 yaşları arasında görülür ve ortalama yaş 22'dir. Erkeklerde bu durum biraz daha yaygındır. Ultrasonografi (US), bilgisayarlı tomografi (CT) ve laparoskopinin yaygın kullanımı teşhis oranlarını artırmıştır. Ancak, kadınlarda yanlış negatif teşhis oranı daha yüksektir. Üreme çağındaki kadınlarda negatif laparoskopi oranı %23,2'dir. 40-49 yaş arası kadınlarda bu oran %28, 80 yaş üstü kadınlarda ise %35 olarak tespit edilmiştir.

Apendiksin yerleşimleri şunlardır:

Apandisitin en sık nedeni mikroorganizma E. Coli'dir. Ardından Bacterioides fragilis gelir. Apandisitin en yaygın parazitik nedeni ise Ascaris'tir. Enterobius vermicularis de bu duruma neden olabilir. Yenidoğanlarda en sık apandisit nedenleri nekrotizan enterokolit, aganglionik megakolon ve kistik fibrozistir.

Akut apandisit belirtileri, ilk 6-8 saat içinde genellikle epigastrium ve periumblikal bölgede başlayan ağrı ile kendini gösterir. Başlıca belirtiler şunlardır:

Ağrı, genellikle 6-8 saat sonra sağ alt kadrana doğru ilerler. Klasik apandisit ağrısı, periumblikal veya epigastrik bölgede başlayan, iyi lokalize olmamış, müphem bir ağrıdır. Bu ağrı, 6-8 saat sonra sağ alt kadranda lokalize hale gelir. Hastaların %30-40'ında klasik visseral-somatik ağrı periyodunu takip etmeyen atipik bir ağrı bulunur. Retroçekal ve pelvik yerleşimli hastalarda atipik ağrı oranı daha yüksektir. Yaşlılarda ise genellikle tipik ağrı meydana gelir.

Semptomların önceliği:

Subfebril ateş, kusma ve ağrı neticesinde meydana gelen bir semptomdur. İştahın iyi olması ve kusmanın ağrıdan önce görülmesi apandisit teşhisinde şüphe uyandırmalıdır. Hasta, sağ uyluğunu karnına çekerek ağrıyı dindirmeye çalışır. Akut apandisit fizik muayene bulguları, inflame apendiksin anatomik pozisyonuna ve perfore olup olmamasına göre farklılıklar gösterir. Vital bulgular komplike olmamış apandisitte minimal farklılık gösterir. Vücut ısısında yükseliş genellikle 1°C'yi aşmaz. Nabız normal veya hafif derecede yüksektir. Daha fazla yükselişler komplikasyon olduğunu gösterir. Apandisitli hasta, sağ uyluğunu karnına çekmiş, supin pozisyonunda yatmayı tercih eder. Çünkü gerilme ağrıyı artırır. Eğer hareket etmesi söylenirse bunu yavaş ve dikkatli bir şekilde yapar.

Lokalize hassasiyet genellikle McBurney noktasında saptanır. Musküler defans, palpasyonda sağ alt kadranda kas direnci bulunur. Erken dönemde istemli iken, peritoneal irritasyon arttıkça istemsiz hale gelir. İnflame parietal peritonun neden olduğu adale kontraksiyonuna bağlı gerçek refleks rijiditedir. Rebound tenderness belirtisi, karna basınç uygulama veya yapılan basıncı ani bir şekilde ortadan kaldırma ile şiddetli ağrı hissedilmesidir. İndirekt rebound tenderness de sıklıkla bulunur. Rovsing's belirtisi, sol alt kadrana palpasyon basıncı uygulandığında sağ alt kadranda ağrı duyulmasıdır. Bu, sol kolon gazının sağa doğru sızdırılması ile ağrı hissetmeye neden olur ve periton irritasyonunun olduğu bölgeyi işaret eder.